Projekt budowy nowoczesnej sieci wodociągowej został zatwierdzony 8 kwietnia 1897 r., natomiast samą Wieżę Ciśnień budowano w latach 1898-1899, a do użytku oddano w 1900 r. Powstała według projektu radcy budowlanego, architekta Carla Meyera. Armaturę dla wieży wykonało bydgoskie przedsiębiorstwo „Technische Bureau für Wasserleitungs und Kanalisations Anlangen”, które nadzorował inżynier Johan von Zeuner, a wszelkie prace murarskie przy przeprowadziła firma „Wilhelm Rothen u. CO.” z Güsten.
Wieżę umiejscowiono w bardzo atrakcyjnej części miasta, w parku położonym na wzgórzu przylegającym do starówki i od samego początku przeznaczono jej rolę punktu widokowego. Pierwotnie wejście na galeryjkę widokową na szczycie wieży kosztowało 10 pfenigów, a po odzyskaniu niepodległości przez Polskę 10 groszy. Po drugiej wojnie światowej, taras widokowy został zamknięty. W ostatnim czasie dzięki staraniom wodociągów bydgoskich, ta niezwykle atrakcyjna dodatkowa funkcja budowli została ponownie udostępniona mieszkańcom miasta, jak i odwiedzającym je turystom. W ramach biletu muzealnego można spojrzeć na Bydgoszcz niemal z lotu ptaka.
Oczywiście pamiętać należy, iż podstawowym zadaniem bydgoskiej Wieży Ciśnień, jak każdej budowli tego typu, było zapewnienie dostaw wody do każdego budynku mieszkalnego, użyteczności publicznej i przemysłowego. W tym celu zamontowano w niej zbiornik wodny o pojemności 1260 m³, który służył do gromadzenia wody w okresie minimalnego poboru, żeby następnie pomagać uzupełniać braki w sieci w godzinach szczytu zapotrzebowania na wodę. Mówiąc krótko, zadaniem bydgoskiej wieży było umożliwienie utrzymania właściwego ciśnienia wody w sieci wodociągowej przez całą dobę. Funkcję tę Wieża Ciśnień pełniła niemal przez 90 lat do 1990 r., kiedy to ostatecznie wyłączono ją z eksploatacji.
Na zakończenie przyjrzyjmy się na chwilę architekturze tego współczesnego CASTELLUM. Bydgoska Wieża Ciśnień ma 45 m wysokości, została wzniesiona w duchu stylistyki neogotyckiej, widocznej szczególnie w wykrojach licznych i różnorakich okien oraz blend, które są wąskie i strzeliste. Można też w niej zauważyć liczne elementy neobarokowe, szczególnie w części detali architektonicznych wykonanych z cegły profilowanej na wzór wczesnego baroku. Ma ona nieco przysadzistą i cylindryczną bryłę, pokrytą stożkowym dachem z latarnią i pomostem obserwacyjnym, powyżej którego znajduje się stroma wieżyczka z 6 oknami facjatowymi i iglicą. Zbiornik umieszczony został w specjalnym wykuszu, szerszym od trzonu wieży. Pod wykuszem możemy podziwiać bogato zdobione gzymsy, natomiast część zbiornikowa wieży ozdobiona jest m. in. dekoracyjną attyką, zdobnymi szczytami i blankami, co jeszcze bardziej podkreśla jej neogotycki charakter. Dwoma specyficznymi elementami bydgoskiej wieży jest to, iż w odróżnieniu od większości budowli tego typu posiada ona wspomniany wcześniej pomost widokowy oraz jej część podzbiornikowa jest węższa od średnicy części zbiornikowej.
Ekspozycja stała
W Wieży Ciśnień obejrzeć można, między innymi: drewniane rury wodociągowe, żetony na wodę, elementy wyposażenia dawnych łazienek i toalet, archiwalne zdjęcia i dokumenty. Dostępne są multimedialne infokioski, z cyfrowo zapisanymi informacjami o wodzie i wodociągach.
Prezentowane są również filmy, przedstawiające: historię wody, sposoby jej pozyskiwania i wykorzystywania od czasów starożytnych po współczesność; historię bydgoskich wodociągów, a także animacje obrazujące: obieg wody w przyrodzie, przebieg procesów technologicznych pobierania wody głębinowej i powierzchniowej, jej oczyszczania i uzdatniania.
Panoramę Bydgoszczy można podziwiać z galeryjki widokowej na szczycie wieży.
